کد مطلب:315376 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:387
خطبه امیرالمؤمنین در توصیف خود
از كلام حضرت صادق علیه السلام منقول است: نحن صنائع الله و الناس بعد صنایع لنا [1] ؛ امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: ما [اهل بیت] دست پرورده ی خداییم و مردم دست پرورده ی ما هستند (یعنی باید تحت تعالیم ما قرار بگیرند) و شاهد بر این مطلب معروضه و تایید آنها به فرمایشات منقوله از همان مقام ولایت است به روایت شیخ رئیس الحلی رحمةالله علیه فی كتابه المسمی به مشارق الیقین فی كشف اسرار امیرالمؤمنین علی علیه السلام كه آن حضرت چون مظهر اسم یا من دل علی ذاته بذاته بود، در مقام وصف ذات و صفات خود فرموده در خطبه شریفه:
[ صفحه 58]
انا عندی مفاتح الغیب لا یعلمها بعد رسول الله الا انا انا ذوالقرنین المذكور فی الصحف الاولی انا صاحب خاتم سلیمان انا ولی المحاب انا صاحب الصراط و الموقف انا قاسم الجنة و النار انا ادم الاول انا نوح الاول انا آیة الجبار و انا حقیقت الاسرار انا مورق الاشجار انا موقع الثمار الموقع انا مفجر العیون انا مجری الانهار انا خازن العلم انا طود الحلم انا امیرالمؤمنین انا عین الیقین انا حجة الله فی السموات والارض انا الراجفة انا الصاعقة انا الصیحة بالحق انا الساعة لمن كذب بها انا ذلك الكتاب لا ریب فیه انا الاسماء الحسنی التی امر الله ان یدعی بها انا ذلك النور الذی اقتبس موسی منه الهدی انا صاحب الصور انا مخرج من فی القبور انا صاحب یوم النشور انا صاحب نوح و منجیه انا صاحب ایوب المبتلی و شافیه انا اقسمت السموات بامر ربی انا صاحب ابراهیم انا سر الكلیم انا الناظر فی الملكوت انا الامر الحی الذی لا یموت انا ولی الحق علی سائر الخلق انا الذی لایبدل القول لدی و حساب الخلق الی [2] .
امیرالمؤمنین (ع) در این خطبه می فرمایند: منم آنكه نزد اوست كلیدهای اسرار غیب [همان اسرار غیبی] كه بعد از رسول خدا (ص) جز من كسی به آن آگاه نیست، منم آن ذوالقرنینی كه در كتابهای پیامبران پیشین از او نام برده شده، منم صاحب انگشتری سلیمان، منم ولی دوست دارانم منم صاحب پل صراط و محشر، منم مقسم بهشت و جهنم، منم آدم اول و نوح اول و نشانه ی خداوند جبار، منم حقیقت اسرار، منم برگ دهنده ی درختان، منم رساننده ی میوه های رسیده، منم جاری ساز چشمه ها و آبهای جاری در رودخانه، منم مخزن علم و كوه صبر و حلم، منم امیرالمؤمنین، منم چشمه ی یقین و حجت خدا در آسمانها و زمین، منم نفخه ی اول در صور (در اول قیامت) منم صاعقه، منم فریاد حق، منم ساعت (و زمان قیامت) برای هر كسی كه آن را تكذیب كند، منم هان كتابی كه شب در آن نیست [اشاره به آیه ی 2 سوره ی بقره] من همان اسماء حسنایی هستم كه خداوند امر فرمود با آنها دعا شود، من همان نوری هستم كه موسی (ع) از آن هدایت گرفت، منم صاحب صور، منم آنكه [مردم را] از قبرها خارج می كند، منم صاحب روز حشر، منم آنكه همراه
[ صفحه 59]
نوح بود، و او را نجات داد، منم آنكه با ایوب مصیبت زده همراه بود و او را شفاء داد، منم آن كه آسمانها را به امر پروردگار تقسیم كرد، منم همراه ابراهیم (ع)، منم همراز موسای كلیم (ع)، منم نظاره گر ملكوت، منم همان امری كه زنده است و هرگز نمی میرد، منم ولی حق بر سایر مردم، منم آن كه حرف و سخن در نزدم دگرگون نمی شود و حساب مردم با من است. الی آخر ما نقل فی الكتب المبسوطة تا آنجا كه فرمود بعد از كلام طویلی از قبیل: ما ذكر كانی بالمنافقین یقولون نص علی نفسه بالربانیة الا فاشهدوا شهادة اسئلكم بها عند الحاجة الیها ان علیا نور مخلوق و عبد مرزوق و من قال غیر هذا فعلیه لعنة الله و لعنة اللاعنین [3] ؛ بعد از بیان فضائل بسیاری در مورد خویش می فرمایند: گویی منافقین را می بینم كه پیش خود می گویند، [علی (ع)] به عنوان خدا به خودش اشاره كرد [ای مردم] آگاه باشید، شهادت دهید آنگونه كه در هنگام نیاز از شما بپرسم [و آن را گواه خویش سازم] شهادت دهید كه علی (ع) نوری است كه خلق شده [یعنی مخلوق است] و بنده ای است كه روزی داده می شود و هر كس غیر از این بگوید پس لعنت خدا و لعنت نفرین كنندگان بر او باد.
و از روایات وارده از جابر انصاری در خطبه تطنجیه و روایت وارده از اصبغ بن نباته در خطبه افتخار و در حدیث منقول از سلمان و ابوذر به مضامین مذكوره نقل شده و در كتب احادیث مفصله منقوش و مكتوب است.
[ صفحه 58]
انا عندی مفاتح الغیب لا یعلمها بعد رسول الله الا انا انا ذوالقرنین المذكور فی الصحف الاولی انا صاحب خاتم سلیمان انا ولی المحاب انا صاحب الصراط و الموقف انا قاسم الجنة و النار انا ادم الاول انا نوح الاول انا آیة الجبار و انا حقیقت الاسرار انا مورق الاشجار انا موقع الثمار الموقع انا مفجر العیون انا مجری الانهار انا خازن العلم انا طود الحلم انا امیرالمؤمنین انا عین الیقین انا حجة الله فی السموات والارض انا الراجفة انا الصاعقة انا الصیحة بالحق انا الساعة لمن كذب بها انا ذلك الكتاب لا ریب فیه انا الاسماء الحسنی التی امر الله ان یدعی بها انا ذلك النور الذی اقتبس موسی منه الهدی انا صاحب الصور انا مخرج من فی القبور انا صاحب یوم النشور انا صاحب نوح و منجیه انا صاحب ایوب المبتلی و شافیه انا اقسمت السموات بامر ربی انا صاحب ابراهیم انا سر الكلیم انا الناظر فی الملكوت انا الامر الحی الذی لا یموت انا ولی الحق علی سائر الخلق انا الذی لایبدل القول لدی و حساب الخلق الی [2] .
امیرالمؤمنین (ع) در این خطبه می فرمایند: منم آنكه نزد اوست كلیدهای اسرار غیب [همان اسرار غیبی] كه بعد از رسول خدا (ص) جز من كسی به آن آگاه نیست، منم آن ذوالقرنینی كه در كتابهای پیامبران پیشین از او نام برده شده، منم صاحب انگشتری سلیمان، منم ولی دوست دارانم منم صاحب پل صراط و محشر، منم مقسم بهشت و جهنم، منم آدم اول و نوح اول و نشانه ی خداوند جبار، منم حقیقت اسرار، منم برگ دهنده ی درختان، منم رساننده ی میوه های رسیده، منم جاری ساز چشمه ها و آبهای جاری در رودخانه، منم مخزن علم و كوه صبر و حلم، منم امیرالمؤمنین، منم چشمه ی یقین و حجت خدا در آسمانها و زمین، منم نفخه ی اول در صور (در اول قیامت) منم صاعقه، منم فریاد حق، منم ساعت (و زمان قیامت) برای هر كسی كه آن را تكذیب كند، منم هان كتابی كه شب در آن نیست [اشاره به آیه ی 2 سوره ی بقره] من همان اسماء حسنایی هستم كه خداوند امر فرمود با آنها دعا شود، من همان نوری هستم كه موسی (ع) از آن هدایت گرفت، منم صاحب صور، منم آنكه [مردم را] از قبرها خارج می كند، منم صاحب روز حشر، منم آنكه همراه
[ صفحه 59]
نوح بود، و او را نجات داد، منم آنكه با ایوب مصیبت زده همراه بود و او را شفاء داد، منم آن كه آسمانها را به امر پروردگار تقسیم كرد، منم همراه ابراهیم (ع)، منم همراز موسای كلیم (ع)، منم نظاره گر ملكوت، منم همان امری كه زنده است و هرگز نمی میرد، منم ولی حق بر سایر مردم، منم آن كه حرف و سخن در نزدم دگرگون نمی شود و حساب مردم با من است. الی آخر ما نقل فی الكتب المبسوطة تا آنجا كه فرمود بعد از كلام طویلی از قبیل: ما ذكر كانی بالمنافقین یقولون نص علی نفسه بالربانیة الا فاشهدوا شهادة اسئلكم بها عند الحاجة الیها ان علیا نور مخلوق و عبد مرزوق و من قال غیر هذا فعلیه لعنة الله و لعنة اللاعنین [3] ؛ بعد از بیان فضائل بسیاری در مورد خویش می فرمایند: گویی منافقین را می بینم كه پیش خود می گویند، [علی (ع)] به عنوان خدا به خودش اشاره كرد [ای مردم] آگاه باشید، شهادت دهید آنگونه كه در هنگام نیاز از شما بپرسم [و آن را گواه خویش سازم] شهادت دهید كه علی (ع) نوری است كه خلق شده [یعنی مخلوق است] و بنده ای است كه روزی داده می شود و هر كس غیر از این بگوید پس لعنت خدا و لعنت نفرین كنندگان بر او باد.
و از روایات وارده از جابر انصاری در خطبه تطنجیه و روایت وارده از اصبغ بن نباته در خطبه افتخار و در حدیث منقول از سلمان و ابوذر به مضامین مذكوره نقل شده و در كتب احادیث مفصله منقوش و مكتوب است.
[1] نهج البلاغه نامه ي 28.
[2] مشارق انوار اليقين ص 269.
[3] همان منبع.